چون به شخص ششم رسید شمار

نظامی گنجوی – هفت پیکر – شماره 56

شکایت کردن مظلوم ششم

چون به شخص ششم رسید شمار

در سر بخت خود شکست خمار

کرد بر شه دعای پیروزی

کای ز خلق تو خلق را روزی

من یکی کرد زاده لشگریم

کز نیاگان خویش گوهریم

بنده هست از سپاهیان سپاه

پدرم بود نیز بنده شاه

خدمت شاه می‌کنم به درست

پدرم نیز کرده بود نخست

از پی دشمنان شه پیوست

می‌دوم جان و تیغ بر کف دست

شاه نان پاره‌ای به منت خویش

بنده را داده بد ز نعمت خویش

بنده آن نان به عافیت می‌خورد

بر در شاه بندگی می‌کرد

خاص کردش وزیر جافی رای

با جفا هیچکس ندارد پای

بنده صاحب عیال و مال نداشت

بجز آن مزرعه منال نداشت

چند ره پیش او شدم به نفیر

کز برای خدای دستم گیر

تا عیاری به عدل بنماید

بر عیالان من ببخشاید

یا چو اطلاقیان بی‌نانم

روزیی نو کند ز دیوانم

بانگ برزد به من که خامش باش

رنگ خویش از خدنگ خویش تراش

شاه را نیست با کس آزاری

تا کند وحشتی و پیکاری

دشمنی بر درش نیامد تنگ

تا به لشگر نیاز باشد و جنگ

پیشه کاهلان مگیر بدست

کار گل کن که تندرستی هست

توشه گر نیست بر زیاده مکوش

اسب و زین و سلاح را بفروش

گفتم از طبع دیو رای بترس

عجز من بین و از خدای بترس

منمای از کمی و کم رختی

من سختی رسیده را سختی

تو همه شب کشیده پای به ناز

من به شمشیر کرده دست دراز

گر تو در ملک می‌زنی قلمی

من به شمشیر می‌زنم قدمی

تو قلم می‌زنی به خون سپاه

من زنم تیغ با مخالف شاه

مستان از من آنچه شه فرمود

گرنه فتراک شه بگیرم زود

گرم شد کز من این خطاب شنید

بر من بی قلم دوات کشید

گفت کز ابلهی و نادانی

چون کلوخم به آب ترسانی

گه به زرقم همی کنی تقلید

گه به شاهم همی دهی تهدید

شاه را من نشانده‌ام بر گاه

نیست بی خط من سپید و سیاه

سر شاهان به زیر پای من است

همه را زندگی برای من است

گر تولا به من نکردندی

کرکسان مغزشان بخوردندی

این بگفت و دوات بر من زد

اسب و ساز و سلیح من بستد

پس به دژخیم خونیان دادم

سوی زندان خود فرستادم

قرب شش سال هست بلکه فزون

تا دلم پر غمست و جان پر خون

شاه بنواختش به خلعت و ساز

جاودان باد شاه بنده نواز

چون لبش را به لطف خندان کرد

رسم اقطاع او دو چندان کرد