شهری ست پرظریفان وز هر طرف نگاری
حافظ-غزل شماره 444
شهری ست پرظریفان وز هر طرف نگاری
یاران صلای عشق است گر می‌کنید کاری
چشم فلک نبیند زین طرفه‌تر جوانی
در دست کس نیفتد زین خوبتر نگاری
هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکّب
بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری
چون من شکسته‌ای را از پیش خود چه رانی
کم غایت توقع بوسی ست یا کناری
می بی‌غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب
سال دگر که دارد امید نوبهاری
در بوستان حریفان مانند لاله و گل
هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری
چون این گره گشایم وین راز چون نمایم
دردی و سخت دردی ، کاری و صعب کاری
هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی
مشکل توان نشستن در اینچنین دیاری
معنی و تفسیر بیت های نخستین:
1.شهری ست پرظریفان وز هر طرف نگاری / یاران صلای عشق است گر می‌کنید کاری:
در این بیت، حافظ به شهری اشاره می‌کند که پر از ظریفان (زیبایان) است و از هر طرف نگاری (معشوقی) وجود دارد. او به یاران می‌گوید که اگر کاری می‌کنید، صلای عشق (ندای عشق) بدهید.
2.چشم فلک نبیند زین طرفه‌تر جوانی / در دست کس نیفتد زین خوبتر نگاری:
حافظ در این بیت می‌گوید که چشم فلک (آسمان) جوانی زیباتر از این ندیده است و هیچ کس نگاری (معشوق) بهتر از این در دست ندارد.
3.هرگز که دیده باشد جسمی ز جان مرکّب / بر دامنش مبادا زین خاکیان غباری:
در این بیت، حافظ به جسمی اشاره می‌کند که از جان ترکیب شده است و آرزو می‌کند که هیچ غباری از خاکیان بر دامن او ننشیند.
4.چون من شکسته‌ای را از پیش خود چه رانی / کم غایت توقع بوسی ست یا کناری:
حافظ در این بیت به مخاطب خود می‌گوید که چرا من شکسته (عاشق) را از پیش خود می‌رانی، در حالی که توقع او تنها یک بوسه یا کناری (نشستن کنار تو) است.
معنی و تفسیر بیت های پایانی
5.می بی‌غش است دریاب وقتی خوش است بشتاب / سال دگر که دارد امید نوبهاری:
در این بیت، حافظ به مخاطب خود می‌گوید که شراب بی‌غش (خالص) را دریاب و از وقت خوش استفاده کن، چرا که سال دیگر امید بهار دیگری است.
6.در بوستان حریفان مانند لاله و گل / هر یک گرفته جامی بر یاد روی یاری:
حافظ در این بیت به بوستان حریفان (دوستان) اشاره می‌کند و می‌گوید که هر یک مانند لاله و گل جامی در دست دارند و به یاد روی یار (معشوق) هستند.
7.چون این گره گشایم وین راز چون نمایم / دردی و سخت دردی ، کاری و صعب کاری:
در این بیت، حافظ به مشکل و رازی اشاره می‌کند که می‌خواهد آن را حل کند، اما این کار بسیار سخت و دشوار است.
8.هر تار موی حافظ در دست زلف شوخی / مشکل توان نشستن در اینچنین دیاری:
حافظ در این بیت به خودش اشاره می‌کند و می‌گوید که هر تار موی او در دست زلف شوخی (معشوق) است و نشستن در چنین دیاری (محیطی) بسیار مشکل است.
غزلیات حافظ شیرازی – ادبستان شعر پارسی
واژگان دشوار : مصراع بیت ها ابیات تحلیل بررسی همراه با معنا مفهوم شعر شرح کامل.
