دوش رفتم به در میکده خواب آلوده-همراه با معنی و تفسیر

دوش رفتم به در میکده خواب آلوده

حافظ-غزل شماره 423

دوش رفتم به در میکده خواب آلوده

خرقه تر دامن و سجاده شراب آلوده

آمد افسوس کنان مغبچه ی باده فروش

گفت بیدار شو ای رهرو خواب آلوده

شست و شویی کن و آنگه به خرابات خرام

تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده

به هوای لب شیرین پسران چند کنی

جوهر روح به یاقوت مذاب آلوده

به طهارت گذران منزل پیریّ و مکن

خلعت شیب چو تشریف شباب آلوده

پاک و صافی شو و از چاه طبیعت به درآی

که صفایی ندهد آب تراب آلوده

گفتم ای جان جهان دفتر گل عیبی نیست

که شود فصل بهار از می ناب آلوده

آشنایان ره عشق در این بحر عمیق

غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده

گفت حافظ لغز و نکته به یاران مفروش

آه از این لطف به انواع عتاب آلوده

 معنی و تفسیر بیت های نخستین:

1.دوش رفتم به در میکده خواب آلوده / خرقه تر دامن و سجاده شراب آلوده:
در این بیت، حافظ به شب گذشته اشاره می‌کند که به در میکده (خانه‌ی شراب) رفته است، در حالی که خواب‌آلود بود و خرقه و سجاده‌اش به شراب آلوده شده بود.

2.آمد افسوس کنان مغبچه ی باده فروش / گفت بیدار شو ای رهرو خواب آلوده:

حافظ در این بیت می‌گوید که مغبچه‌ی باده‌فروش (فروشنده‌ی شراب) با افسوس آمد و به او گفت: ای رهرو خواب‌آلود، بیدار شو.

3.شست و شویی کن و آنگه به خرابات خرام / تا نگردد ز تو این دیر خراب آلوده:
حافظ به مخاطب خود می‌گوید که شست‌و‌شو کن و سپس به خرابات (خانه‌ی عرفان) برو، تا این دیر (دنیا) از تو خراب و آلوده نشود.

4.به هوای لب شیرین پسران چند کنی / جوهر روح به یاقوت مذاب آلوده:
حافظ  می‌گوید که چقدر به هوای لب شیرین پسران (معشوق) وقت صرف می‌کنی، در حالی که جوهر روح خود را به یاقوت مذاب (شراب) آلوده می‌کنی.

5.به طهارت گذران منزل پیریّ و مکن / خلعت شیب چو تشریف شباب آلوده:
حافظ  می‌گوید که دوران پیری را با طهارت (پاکی) بگذران و لباس سفید پیری را مانند تشریف جوانی آلوده نکن.

 معنی و تفسیر بیت های پایانی:

6.پاک و صافی شو و از چاه طبیعت به درآی / که صفایی ندهد آب تراب آلوده:
حافظ در این بیت می‌گوید که پاک و صاف شو و از چاه طبیعت (دنیا) بیرون بیا، چرا که آب آلوده به خاک (دنیا) صفایی نمی‌دهد.

7.گفتم ای جان جهان دفتر گل عیبی نیست / که شود فصل بهار از می ناب آلوده:
در این بیت شاعر می‌گوید که دفتر گل (طبیعت) عیبی ندارد، اما فصل بهار از شراب ناب آلوده می‌شود.

8.آشنایان ره عشق در این بحر عمیق / غرقه گشتند و نگشتند به آب آلوده:
حافظ بیان می کند که آشنایان راه عشق در این بحر عمیق غرق شدند، اما به آب آلوده (دنیا) آلوده نشدند.

9.گفت حافظ لغز و نکته به یاران مفروش / آه از این لطف به انواع عتاب آلوده:
در این بیت، حافظ به خودش خطاب می‌کند و می‌گوید که لغز و نکته (راز و رمز) را به یاران نفروش، چرا که این لطف به انواع عتاب (سرزنش) آلوده است.

غزلیات حافظ شیرازی – ادبستان شعر پارسی

واژگان دشوار : مصراع بیت ها ابیات تحلیل بررسی همراه با معنا مفهوم شعر شرح کامل.