بشری اِذِ السّلامة حلَّت بذی سلم-همراه با معنی و تفسیر

بشری اِذِ السّلامة حلَّت بذی سلم

حافظ-غزل شماره 312

بشری اِذِ السّلامة حلَّت بذی سلم

لله حمد معترف غایةَ النّعم

آن خوش خبر کجاست که این فتح مژده داد

تا جان فشانمش چو زر و سیم در قدم

از بازگشت شاه در این طرفه منزل است

آهنگ خصم او به سراپرده ی عدم

پیمان شکن هرآینه گردد شکسته حال

اِنّ العهودَ عند ملیک النّهی ذِمَم

می‌جست از سحاب امل رحمتی ولی

جز دیده‌اش معاینه بیرون نداد نم

در نیل غم فتاد سپهرش به طنز گفت

الآنَ قَد ندمت و ما ینفع النَّدم

ساقی چو یارِ مهرخ و از اهل راز بود

حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم

معنی و تفسیر بیت های نخستین

۱. بشری اِذِ السّلامة حلَّت بذی سلم / لله حمد معترف غایةَ النّعم:
این بیت به زبان عربی است و بیانگر شکرگزاری به خاطر سلامتی و نعمت‌هایی است که خداوند به بنده‌ی خود عطا کرده است. شاعر از خداوند به خاطر نعمت‌های بی‌پایانش تشکر می‌کند.

۲. آن خوش خبر کجاست که این فتح مژده داد / تا جان فشانمش چو زر و سیم در قدم:
شاعر در جست‌وجوی آن خوش‌خبری است که خبر پیروزی و فتح را داده است. او می‌گوید که حاضر است به پای آن خوش‌خبر، جان و مال خود را فدا کند.

۳. از بازگشت شاه در این طرفه منزل است / آهنگ خصم او به سراپرده ی عدم:
شاعر از بازگشت شاه (شاید اشاره به یک حاکم یا نمادی از عدالت) سخن می‌گوید و بیان می‌کند که دشمنان او به سوی نابودی و نیستی رفته‌اند.

معنی و تفسیر بیت های پایانی

۴. پیمان شکن هرآینه گردد شکسته حال / اِنّ العهودَ عند ملیک النّهی ذِمَم:
شاعر می‌گوید کسی که پیمان می‌شکند، قطعاً به شکست و نابودی دچار خواهد شد، چرا که پیمان‌ها نزد خداوند (مالک هستی) مسئولیت‌های بزرگی هستند.

۵. می‌جست از سحاب امل رحمتی ولی / جز دیده‌اش معاینه بیرون نداد نم:
شاعر می‌گوید که به دنبال رحمت و امید بود، اما جز اشک و اندوه چیزی نصیبش نشد. این بیت بیانگر ناامیدی و انتظار بی‌پاسخ است.

۶. در نیل غم فتاد سپهرش به طنز گفت / الآنَ قَد ندمت و ما ینفع النَّدم:
شاعر می‌گوید که در دریای غم افتاده است و آسمان (سپهر) به طعنه به او می‌گوید: اکنون پشیمان شده‌ای، اما پشیمانی سودی ندارد.

۷. ساقی چو یارِ مهرخ و از اهل راز بود / حافظ بخورد باده و شیخ و فقیه هم:
شاعر از ساقی (نماد بخشنده‌ی شراب یا معشوق) یاد می‌کند و می‌گوید که او مانند یاران مهربان و رازدار است. حافظ از او شراب می‌خواهد و حتی شیخ و فقیه (نمادهای تقوا و علم) نیز از این شراب می‌نوشند. این بیت می‌تواند اشاره‌ای به وحدت وجود و بی‌تفاوتی به ظواهر دنیوی باشد.

غزلیات حافظ شیرازی – ادبستان شعر پارسی

واژگان دشوار : مصراع بیت ها ابیات تحلیل بررسی همراه با معنا مفهوم شعر شرح کامل ترجمه عربی برگردان به فارسی.