خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش-همراه با معنی و تفسیر

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش

حافظ-غزل شماره 279

خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش

خداوندا نگه دار از زوالش

ز رکن آباد ما صد لوحش الله

که عمر خضر می‌بخشد زلالش

میان جعفرآباد و مصلّی

عبیرآمیز می‌آید شمالش

به شیراز آی و فیض روح قدسی

بجوی از مردم صاحب کمالش

که نام قند مصری بُرد آنجا

که شیرینان ندادند انفعالش

صبا زان لولی شنگول سرمست

چه داری آگهی چون است حالش

گر آن شیرین پسر خونم بریزد

دلا چون شیر مادر کن حلالش

مکن از خواب بیدارم خدا را

که دارم خلوتی خوش با خیالش

چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر

نکردی شکر ایام وصالش

معنی و تفسیر بیت های نخستین

۱. خوشا شیراز و وضع بی‌مثالش / خداوندا نگه دار از زوالش:
حافظ از شیراز و وضع بی‌نظیر آن یاد می‌کند و از خداوند می‌خواهد که این شهر را از زوال حفظ کند.

۲. ز رکن آباد ما صد لوحش الله / که عمر خضر می‌بخشد زلالش:
حافظ از رکن آباد (محله‌ای در شیراز) یاد می‌کند و می‌گوید که این محل‌ها مانند عمر خضر (نماد جاودانگی) زلال و پاک هستند.

۳. میان جعفرآباد و مصلّی / عبیرآمیز می‌آید شمالش:
حافظ می‌گوید که بین جعفرآباد و مصلّی (دو محل در شیراز)، باد شمالی که بوی عطر می‌دهد، می‌وزد.

۴. به شیراز آی و فیض روح قدسی / بجوی از مردم صاحب کمالش:
حافظ به خواننده توصیه می‌کند که به شیراز بیاید و فیض روح قدسی (الهام الهی) را از مردم صاحب کمال این شهر بجوید.

معنی و تفسیر بیت های پایانی

۵. که نام قند مصری بُرد آنجا / که شیرینان ندادند انفعالش:
حافظ می‌گوید که شیراز به خاطر شیرینی‌هایش معروف است، به طوری که حتی قند مصری نیز در برابر آن رنگ می‌بازد.

۶. صبا زان لولی شنگول سرمست / چه داری آگهی چون است حالش:
حافظ از باد صبا (باد ملایم) می‌پرسد که از آن لولی شنگول و سرمست (شاید اشاره به معشوق) چه خبر دارد و حال او چگونه است.

۷. گر آن شیرین پسر خونم بریزد / دلا چون شیر مادر کن حلالش:
حافظ می‌گوید که اگر آن شیرین پسر (معشوق) خون او را بریزد، دلش باید مانند شیر مادر آن را حلال بداند.

۸. مکن از خواب بیدارم خدا را / که دارم خلوتی خوش با خیالش:
حافظ می‌گوید که او را از خواب بیدار نکنید، چرا که در خلوت خوشی با خیال معشوق به سر می‌برد.

۹. چرا حافظ چو می‌ترسیدی از هجر / نکردی شکر ایام وصالش:
حافظ از خود می‌پرسد که چرا با وجود ترس از دوری (هجر)، از روزهای وصال معشوق شکرگزاری نکرده است.

غزلیات حافظ شیرازی – ادبستان شعر پارسی

واژگان دشوار : مصراع بیت ها ابیات تحلیل بررسی همراه با معنا مفهوم شعر شرح کامل.